आयुष्यात काही नसलं तरी चालेल, पण स्वतःची साथ स्वतःला मिळायला हवी.

आयुष्याच्या प्रवासात अनेक प्रकारचे अनुभव येतात. या प्रवासात कधी आनंदाचे, कधी दुःखाचे, तर कधी संघर्षांचे क्षण असतात. आपल्यासोबत असणाऱ्या लोकांचे, परिस्थितीचे, आपल्या सगळ्या आयुष्यावर मोठं प्रभाव पडतो, परंतु सगळ्यात महत्त्वाचं असतं ते म्हणजे स्वतःची साथ. कारण कधीही इतर लोक आपल्या सोबत असतीलच असं नाही. कधी कधी सगळेच आपल्याला एकटं सोडतात, पण अशावेळी जर आपली साथ आपल्याला मिळाली, तर कोणतीही परिस्थिती पार करणं सोपं होऊ शकतं.

आपण स्वतःची साथ देतो म्हणजे नेमकं काय? ही साथ म्हणजे फक्त स्वतःला प्रोत्साहन देणे किंवा स्वतःचा आत्मविश्वास वाढवणे नसून, स्वतःला समजून घेणे, आपल्या भावनांना ओळखणे आणि त्यांचा आदर करणे हे देखील यात सामाविष्ट आहे. अनेकदा आपण आपल्या भावना, विचार, आवश्यकता या गोष्टींचं गांभीर्याने विचार करत नाही. आपण ज्या प्रकारे इतर लोकांचं ऐकतो, त्यांना समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो, त्याच प्रकारे स्वतःलाही समजून घ्यायला हवं.

स्वतःशी मैत्री: आयुष्याचं खरेदी सत्य

स्वतःशी मैत्री केली तर आयुष्यातल्या अनेक समस्या सोडवता येतात. स्वतःला ओळखायला आणि आपल्याला नेमके काय हवे आहे हे समजून घ्यायला शिकायला हवं. आपल्या आवडीनिवडी, आपल्या कमतरता, आपले गुण हे सगळं आपल्यालाच नीट समजलं पाहिजे. आपल्याकडे आत्मसमर्थन असेल, तर आपल्याला बाहेरच्या जगातून कितीही ताण येवो, त्याला तोंड देता येऊ शकतं.

स्वतःच्या भावनांचा स्विकार

अनेकदा आपण आपले दुःख, राग, भीती यांना दबून टाकतो. आपल्याला वाटतं की या भावना व्यक्त केल्या तर इतरांना कमकुवत वाटेल किंवा आपण असामान्य आहोत असं वाटेल. पण सत्य हे आहे की, या भावना अगदी नैसर्गिक आहेत. त्यांना व्यक्त करणं म्हणजे स्वतःशी प्रामाणिक राहणं. स्वतःशी प्रामाणिक असलं कीच खऱ्या अर्थाने आपण स्वतःची साथ करू शकतो. कारण मग आपण कोणतंही नाटक करत नाही किंवा स्वतःला भुलवत नाही.

आत्म-संवादाची कला

स्वतःशी संवाद साधायला शिकणे हे देखील महत्त्वाचं आहे. आत्म-संवाद म्हणजे स्वतःशी गप्पा मारणे, स्वतःला प्रश्न विचारणे, स्वतःच्या चुका आणि यश यांचा विचार करणे. हा संवाद सतत होणं महत्त्वाचं आहे कारण त्यामुळे आपल्याला आपले ध्येय, आव्हानं आणि मर्यादा स्पष्टपणे दिसायला लागतात. आपण इतरांवर अवलंबून राहणं कमी करतो आणि स्वतःच स्वतःचे मार्ग शोधायला शिकतो.

आत्मविश्वासाची शक्ती

आत्मविश्वास ही स्वतःची साथ देण्यासाठी आवश्यक गोष्ट आहे. आपल्याला जर स्वतःवर विश्वास नसेल तर कोणत्याही कार्यात आपल्याला अपयश येईल. आत्मविश्वास असणं म्हणजे स्वतःच्या क्षमतांवर, कर्तृत्वावर विश्वास ठेवणं. आपल्याला कठीण प्रसंगी देखील ‘मी हे करू शकतो/शकते’ असं वाटायला हवं. हा आत्मविश्वास आपल्याला स्वतःची साथ देण्यास सक्षम बनवतो.

स्वतःच्या निर्णयाचा स्विकार

अनेक वेळा आपण घेतलेल्या निर्णयाबद्दल शंका वाटते, भीती वाटते, पण स्वतःची साथ देण्यासाठी आपण आपल्यावर विश्वास ठेवणं आणि आपल्या निर्णयांचा स्विकार करणं आवश्यक असतं. अपयश आलं तरी, त्या अपयशातून शिकून पुढे जाणं महत्त्वाचं. यासाठी आपण घेतलेल्या प्रत्येक निर्णयाच्या परिणामांची जबाबदारी स्वीकारली पाहिजे. त्यामुळे स्वतःला दोष देण्याचं किंवा स्वतःवर राग धरून राहण्याचं कारण उरत नाही.

स्वतःच्या छोट्या गोष्टींचा आनंद

स्वतःच्या गोष्टींचा आनंद घेणं, आपल्या लहानसहान यशांचं कौतुक करणं हे देखील स्वतःची साथ देण्याचं लक्षण आहे. आपण फक्त मोठे यशचं साजरं करतो, पण आपल्या रोजच्या लहानसहान यशाचं देखील कौतुक केलं पाहिजे. यामुळे आपल्यातला आत्मविश्वास वाढतो. जर आपण प्रत्येक छोट्या यशाचं समाधान घेतलं, तर आपल्याला आपल्या स्वतःच्या सहवासात आनंद वाटेल.

स्वतःला क्षमा करणे

कधी कधी आपल्याच चुकांमुळे आपण स्वतःशी नाराज होतो. असं वाटतं की आपण अपयशी ठरलो आहोत. पण स्वतःची साथ देण्यासाठी स्वतःला क्षमा करणं महत्त्वाचं असतं. जोपर्यंत आपण आपल्याला क्षमा करत नाही, तोपर्यंत मनात खंत राहते. आणि हाच खंत आपल्या पुढे जाण्याच्या क्षमतेवर परिणाम करते. त्यामुळे स्वतःला चुकांसाठी माफ करा आणि त्यातून शिकून पुढे जा.

एकटेपणाचं समाधान

अनेकदा आपल्याला एकटं राहणं अवघड जातं. पण स्वतःची साथ देणं म्हणजे एकटेपणाचा आनंद घेणं आणि स्वतःसोबत वेळ घालवणं. आपण कोणाचं तरी सहारा मिळावा असं वाटत असलं तरी, खरं समाधान मिळतं ते स्वतःची साथ मिळाल्यावरच. आपल्याला स्वतःचं समाधान कसं मिळवायचं हे शिकता आलं, तर आयुष्यातल्या अनेक अडचणींवर मात करता येते.

आयुष्यात अनेक गोष्टी मिळतात, पण त्या सगळ्या नेहमी आपल्या सोबत राहतातच असं नाही. मित्र, नातंवाईक, पैसा, यश या सगळ्या गोष्टी क्षणिक असतात. पण एक गोष्ट कायम राहते, ती म्हणजे आपण स्वतः. जर आपण स्वतःला समजून घेतलं, स्वतःशी मैत्री केली, तर आयुष्यातले अनेक ताण-तणाव कमी होतात. त्यामुळे कोणत्याही परिस्थितीत स्वतःची साथ मिळणं हाच खरा आनंद आहे.

धन्यवाद!