(मानसोपचार तज्ञ,
करीअर समुपदेशक)
सत्र बारावे:- झोपेत चालणे (Sleep Walking)
या आजाराने ग्रस्त व्यक्ती झोपेत केवळ चालण्यापुरती मर्यादित नसतात, तर बिछान्यात नुसते बसून राहणे यापासून ते बाथरूममध्ये जाणे, साफ-सफाई करणे, ते अगदी ई-मेल्स करण्यापर्यंत अशा असंख्य कृती झोपेच्या दरम्यान त्यांच्याकडून घडू शकतात. काही केसेसमध्ये तर स्वयंपाक करणे, ड्रायविंग करणे किंवा याप्रमाणेच इतर धोकादायक ठरू शकतील अशी कृत्ये घडल्याचेही दिसून येते. एवढेच नाही तर, झोपेच्या दरम्यान चुकून स्वतःलाच ठार मारले जाणे, लैंगिक आक्रमकता, कोणावर हल्ला करणे यांसारखी अत्यंत घातकी कृत्ये घडल्याचेही दिसून येते, परंतु अशा केसेस मात्र आपल्या सभोवताली अत्यंत तुरळक आढळतात.
२) झोपेत चालणाऱ्या व्यक्तींचा स्वप्नांशी फारसा काही संबंध नसतो.
३) झोपेत विविध कृती करण्याचा कालावधी ३ सेकंदापासून ते ३० मिनिटांपर्यंत असू शकतो.
४) जास्तीत जास्त केसेसमध्ये व्यक्ती झोपेत चालत जाऊन पुन्हा आपल्या मूळ जागेवर माघारी येतात.
५) हा आजार प्रौढांपेक्षा लहान मुलांमध्ये अधिक प्रमाणात आढळून येतो.
कारणे :-
१) मनाचा गोंधळ, प्रचंड थकवा, अपुरी झोप, अतिज्वर ही या आजरा मागची कारणे असू शकतात.
२) मागच्या पिढ्यांमध्ये जर कोणाला हा आजार असेल तर तो पुढच्या पिढ्यांकडे संक्रमित होऊ शकतो.
३) दडपलेल्या इच्छा आणि आकांक्षा यांना मोकळी पायवाट म्हणून झोपेत विविध कृत्य करताना व्यक्ती आढळतात.
४) मेंदूतील रसायनांमध्ये असमतोल हे देखील एक कारण असू शकते.
५) या आजाराचा संबंध थेट अबोध मनाशी असून जे जागेपणी करता येत नाही, ते झोपेत असताना पूर्ण केल्या जातात.
उपचार :
१) दुसऱ्या दिवशी अशा व्यक्तींना काहीच आठवत नसल्याने स्वतःच्या आजाराविषयी जाणीव होण्यासाठी अशा व्यक्तींचा व्हिडीओ रेकॉर्ड करून त्यांना व्यवस्थित समजाविणे हे केव्हाही उत्तम.
२) प्रचंड मानसिक आणि शारीरिक थकवा असल्यामुळे योग्य आहार आणि व्यायाम तसेच मेडिटेशनने सुद्धा फार चांगला फरक पडतो.
३) यामधील काही व्यक्तींना स्वतःचा व्हिडीओ दाखविल्यानंतर ते स्वतःलाच रात्री झोपताना घाबरतात, त्यामुळे काही गोष्टी या कटाक्षाने पाळाव्या लागतात.
४) झोपेत विविध कृत्य करत असताना त्याच वेळी त्यांना जागे करून त्यांना त्यांच्या आजाराविषयी माहिती देणे.
५) तसेच ज्या गोष्टी दडपलेल्या आहेत त्यावरही समुपदेशन होणे फार महत्वाचे आहे.
धन्यवाद !